Kể từ “Chiếu dời đô” của Vua Lý Thái Tổ năm 1010 đến nay, Thăng Long - Hà Nội đã trải qua và chứng kiến nhiều thăng trầm lịch sử. Trong tiến trình lịch sử phát triển Thủ đô Hà Nội, ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954) được ghi nhận là một mốc son lịch sử chói lọi, đánh dấu thất bại hoàn toàn của thực dâ;n Pháp ở Việt Nam, mở ra thời kỳ phát triển mới của Thủ đô và đất nước.
Mốc son lịch sử chói lọi
Trong lịch sử hào hùng, Thăng Long - Hà Nội đã trải qua hơn 10 cuộc chiến tranh chống ngoại xâ;m và kết thúc trong khúc khải hoàn. Trong đó, Ngày Giải phóng Thủ đô 10/10/1954 là một trong những mốc son rực rỡ, không chỉ là mốc son đánh dấu sự thắng lợi của một dâ;n tộc nhỏ bé trước một thế lực thực dâ;n xâ;m lược hàng đầu thế giới, mà còn mở ra thời kỳ mới của thời đại Hồ Chí Minh trong tiến trình phát triển của Thăng Long - Hà Nội.
Ngày 19/12/1946, hưởng ứng Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, với tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, quâ;n, dâ;n Hà Nội đã cùng với nhâ;n dâ;n cả nước nhất tề đứng lên đánh giặc cứu nước.
Mốc son lịch sử chói lọi
Trong lịch sử hào hùng, Thăng Long - Hà Nội đã trải qua hơn 10 cuộc chiến tranh chống ngoại xâ;m và kết thúc trong khúc khải hoàn. Trong đó, Ngày Giải phóng Thủ đô 10/10/1954 là một trong những mốc son rực rỡ, không chỉ là mốc son đánh dấu sự thắng lợi của một dâ;n tộc nhỏ bé trước một thế lực thực dâ;n xâ;m lược hàng đầu thế giới, mà còn mở ra thời kỳ mới của thời đại Hồ Chí Minh trong tiến trình phát triển của Thăng Long - Hà Nội.
Ngày 19/12/1946, hưởng ứng Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, với tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, quâ;n, dâ;n Hà Nội đã cùng với nhâ;n dâ;n cả nước nhất tề đứng lên đánh giặc cứu nước.
Vào chiều 10/10/1954, tại sâ;n Cột Cờ diễn ra lễ chào cờ đầu tiên ngay sau khi Thủ đô được giải phóng
Với cuộc chiến đấu 60 ngày đêm vô cùng oanh liệt, Hà Nội đã mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc, kìm châ;n và tiêu hao sinh lực địch, tạo điều kiện để cơ quan đầu não và các lực lượng kháng chiến của ta tạm rút khỏi Hà Nội an toàn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ do Trung ương giao. Sau 9 năm chiến đấu ngoan cường, thông minh, gan dạ, đầy sáng tạo của quâ;n và dâ;n ta, đặc biệt là sau thất bại trong trận quyết chiến chiến lược tại Điện Biên Phủ năm 1954, thực dâ;n Pháp buộc phải ký Hiệp định Giơnevơ (20/7/1954) công nhận độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia; chấp nhận rút quâ;n khỏi miền Bắc Việt Nam.
Mặc dù vậy, Hà Nội vẫn còn nằm trong khu vực tập kết của quâ;n đội Pháp trong 80 ngày. Lợi dụng thời gian này, quâ;n Pháp ráo riết tổ chức các hoạt động phá hoại Thủ đô về mọi mặt.
Trước tình hình mới, Đảng bộ và chính quyền Hà Nội đã dựa vào dâ;n, chủ trương lãnh đạo nhâ;n dâ;n Thủ đô đoàn kết đấu tranh đòi thi hành Hiệp định, bảo vệ thành phố, bảo vệ xí nghiệp, công sở, tính mạng, tài sản của nhâ;n dâ;n, bảo vệ quyền lợi của công nhâ;n, viên chức, chống địch phá hoại; đồng thời, đẩy mạnh phát triển lực lượng cách mạng trong thành phố, phối hợp với các lực lượng từ chiến khu trở về tiếp quản Thủ đô.
Trước sức mạnh đấu tranh của quâ;n và dâ;n Hà Nội, cuối tháng 9/1954, Bộ Chỉ huy quâ;n chiếm đóng Pháp chấp nhận rút khỏi thành phố đúng thời hạn. Đúng 16 giờ ngày 9/10/1954, những tên lính Pháp cuối cùng đã rút qua cầu Long Biên; quâ;n và dâ;n ta đã hoàn toàn làm chủ Thành phố.
Sáng ngày 10/10/1954, Ủy ban Quâ;n chính thành phố và các đơn vị quâ;n đội nhâ;n dâ;n gồm cả bộ binh, pháo binh, cao xạ, cơ giới,... chia làm nhiều cánh lớn đã mở cuộc hành quâ;n lịch sử vào Hà Nội.
Vào lúc 15 giờ cùng ngày, sau một hồi còi dài tại Nhà Hát Lớn, hàng trăm nghìn người dâ;n Hà Nội và các lực lượng vũ trang đã chỉnh tề tham dự lễ chào cờ do Ủy ban Quâ;n chính tổ chức tại Sâ;n vận động Cột Cờ. Sau lễ chào cờ, Chủ tịch Ủy ban Quâ;n chính Vương Thừa Vũ trâ;n trọng đọc Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào Thủ đô nhâ;n Ngày Giải phóng.
Công cuộc tiếp quản Thủ đô thành công tốt đẹp. Ta đã tiếp thu an toàn và nhanh gọn 129 công sở, công trình công cộng, xí nghiệp, bệnh viện, trường học, trong đó có các vị trí quâ;n sự và các cơ quan đầu não quan trọng. Sinh hoạt của Nhâ;n dâ;n vẫn giữ được bình thường, ổn định. Các ngành điện, nước, giao thông liên lạc hoạt động đều, thông suốt, an ninh chính trị, trật tự xã hội được bảo đảm tốt; trường học, bệnh viện, các cơ quan văn hóa, báo chí… tiếp tục hoạt động bình thường dưới sự quản lý của chính quyền.
Ngày Giải phóng Thủ đô là sự kiện đánh dấu bước ngoặt quan trọng, khẳng định thắng lợi hoàn toàn của quâ;n và dâ;n ta trong cuộc kháng chiến chống thực dâ;n Pháp xâ;m lược. Đồng thời mở ra một thời kỳ mới trong lịch sử ngàn năm văn hiến của Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội.
Thủ đô văn minh, giàu đẹp, là trái tim của cả nước
Ngay sau khi tiếp quản Thủ đô, Đảng bộ và chính quyền Hà Nội đã lãnh đạo Nhâ;n dâ;n nhanh chóng ổn định tình hình, bắt tay vào khôi phục và cải tạo Thành phố. Chỉ một năm sau, Hà Nội đã hoàn thành cải cách ruộng đất, một nhiệm vụ chiến lược cơ bản của cách mạng dâ;n tộc dâ;n chủ.
Trong những năm kháng chiến chống đ??? qu???c Mỹ, hàng chục vạn người con Thủ đô lên đường tòng quâ;n chiến đấu khắp các chiến trường. Nơi hậu phương, Hà Nội trở thành một trung tâ;m kinh tế lớn của miền Bắc xã hội chủ nghĩa, chi viện cho tiền tuyến với phương châ;m “thóc không thiếu một câ;n, quâ;n không thiếu một người”.
Tự hào hơn nữa, Hà Nội đã cùng các địa phương, dưới sự lãnh đạo của Đảng, làm nên một “Điện Biên Phủ trên không” vào tháng 12/1972, buộc đ??? qu???c Mỹ phải quay lại bàn đàm phán và ký Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam (ngày 27/1/1973). Đâ;y là tiền đề quan trọng để cả nước làm nên Đại thắng mùa Xuâ;n năm 1975, thu non sông về một mối.
Mặc dù vậy, Hà Nội vẫn còn nằm trong khu vực tập kết của quâ;n đội Pháp trong 80 ngày. Lợi dụng thời gian này, quâ;n Pháp ráo riết tổ chức các hoạt động phá hoại Thủ đô về mọi mặt.
Trước tình hình mới, Đảng bộ và chính quyền Hà Nội đã dựa vào dâ;n, chủ trương lãnh đạo nhâ;n dâ;n Thủ đô đoàn kết đấu tranh đòi thi hành Hiệp định, bảo vệ thành phố, bảo vệ xí nghiệp, công sở, tính mạng, tài sản của nhâ;n dâ;n, bảo vệ quyền lợi của công nhâ;n, viên chức, chống địch phá hoại; đồng thời, đẩy mạnh phát triển lực lượng cách mạng trong thành phố, phối hợp với các lực lượng từ chiến khu trở về tiếp quản Thủ đô.
Trước sức mạnh đấu tranh của quâ;n và dâ;n Hà Nội, cuối tháng 9/1954, Bộ Chỉ huy quâ;n chiếm đóng Pháp chấp nhận rút khỏi thành phố đúng thời hạn. Đúng 16 giờ ngày 9/10/1954, những tên lính Pháp cuối cùng đã rút qua cầu Long Biên; quâ;n và dâ;n ta đã hoàn toàn làm chủ Thành phố.
Vào lúc 15 giờ cùng ngày, sau một hồi còi dài tại Nhà Hát Lớn, hàng trăm nghìn người dâ;n Hà Nội và các lực lượng vũ trang đã chỉnh tề tham dự lễ chào cờ do Ủy ban Quâ;n chính tổ chức tại Sâ;n vận động Cột Cờ. Sau lễ chào cờ, Chủ tịch Ủy ban Quâ;n chính Vương Thừa Vũ trâ;n trọng đọc Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào Thủ đô nhâ;n Ngày Giải phóng.
Công cuộc tiếp quản Thủ đô thành công tốt đẹp. Ta đã tiếp thu an toàn và nhanh gọn 129 công sở, công trình công cộng, xí nghiệp, bệnh viện, trường học, trong đó có các vị trí quâ;n sự và các cơ quan đầu não quan trọng. Sinh hoạt của Nhâ;n dâ;n vẫn giữ được bình thường, ổn định. Các ngành điện, nước, giao thông liên lạc hoạt động đều, thông suốt, an ninh chính trị, trật tự xã hội được bảo đảm tốt; trường học, bệnh viện, các cơ quan văn hóa, báo chí… tiếp tục hoạt động bình thường dưới sự quản lý của chính quyền.
Ngày Giải phóng Thủ đô là sự kiện đánh dấu bước ngoặt quan trọng, khẳng định thắng lợi hoàn toàn của quâ;n và dâ;n ta trong cuộc kháng chiến chống thực dâ;n Pháp xâ;m lược. Đồng thời mở ra một thời kỳ mới trong lịch sử ngàn năm văn hiến của Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội.
Thủ đô văn minh, giàu đẹp, là trái tim của cả nước
Ngay sau khi tiếp quản Thủ đô, Đảng bộ và chính quyền Hà Nội đã lãnh đạo Nhâ;n dâ;n nhanh chóng ổn định tình hình, bắt tay vào khôi phục và cải tạo Thành phố. Chỉ một năm sau, Hà Nội đã hoàn thành cải cách ruộng đất, một nhiệm vụ chiến lược cơ bản của cách mạng dâ;n tộc dâ;n chủ.
Trong những năm kháng chiến chống đ??? qu???c Mỹ, hàng chục vạn người con Thủ đô lên đường tòng quâ;n chiến đấu khắp các chiến trường. Nơi hậu phương, Hà Nội trở thành một trung tâ;m kinh tế lớn của miền Bắc xã hội chủ nghĩa, chi viện cho tiền tuyến với phương châ;m “thóc không thiếu một câ;n, quâ;n không thiếu một người”.
Logo biểu trưng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô trước nhà bát giác Hồ Gươm
Tự hào hơn nữa, Hà Nội đã cùng các địa phương, dưới sự lãnh đạo của Đảng, làm nên một “Điện Biên Phủ trên không” vào tháng 12/1972, buộc đ??? qu???c Mỹ phải quay lại bàn đàm phán và ký Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam (ngày 27/1/1973). Đâ;y là tiền đề quan trọng để cả nước làm nên Đại thắng mùa Xuâ;n năm 1975, thu non sông về một mối.
Hà Nội năng động, hiện đại, đang vươn mình mạnh mẽ trong thời kỳ hội nhập
Đất nước thống nhất, Hà Nội bắt tay vào xâ;y dựng và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, cải thiện đời sống của Nhâ;n dâ;n. Đặc biệt, quán triệt và vận dụng sáng tạo đường lối đổi mới của Đảng, Thành ủy Hà Nội đã đề ra chủ trương phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với thực tiễn của địa phương, quyết tâ;m đổi mới cơ ch??? qu???n lý, phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết số 15/2008/QH12 của Quốc hội khóa XII, từ ngày 1/8/2008, Thủ đô Hà Nội chính thức được điều chỉnh, mở rộng địa giới hành chính. Việc mở rộng địa giới hành chính là thay đổi quan trọng, mang tầm vóc mới, cơ hội mới và diện mạo mới cho Thủ đô. 16 năm qua, Thủ đô Hà Nội tiếp tục gương mẫu đi đầu trên mọi “mặt trận,” đạt được những thành tựu nổi bật, góp phần to lớn vào sự phát triển chung của cả nước.
Trong nhiều năm qua, Hà Nội luôn duy trì tăng trưởng khá và đóng góp tích cực vào tăng trưởng cả nước. Theo số liệu của Cục Thống kê TP. Hà Nội, 9 tháng đầu năm 2024, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) ước tăng 6,12% (cùng kỳ tăng 5,99%); tổng thu ngâ;n sách Nhà nước trên địa bàn ước thực hiện đạt 92,8% dự toán (tăng 23,1% so với cùng kỳ); kim ngạch xuất khẩu tăng 16,8% so với cùng; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng 10,5%; vốn đầu tư phát triển xã hội tăng 9,7%; giải quyết việc làm cho 178,8 nghìn lao động, vượt 8,3% kế hoạch cả năm...
Việc xâ;y dựng nông thôn mới (NTM) cũng đạt nhiều kết quả tích cực, diện mạo đô thị, nông thôn ngày càng sáng, xanh, sạch đẹp hơn, khang trang, hiện đại hơn. Đến nay, Hà Nội có 18/18 huyện, thị xã (100%) đạt chuẩn NTM; 382/382 xã đạt chuẩn NTM, 186 xã đạt chuẩn NTM nâ;ng cao, 68 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.
Ngoài ra, Hà Nội cũng đồng thời tập trung phát triển cả kinh tế và văn hóa, xã hội, trong đó, đã có một chuyên đề về phát triển văn hóa. Hà Nội đã đầu tư, bảo tồn, tôn tạo trên 5.000 di tích lịch sử. Lĩnh vực giáo dục đứng đầu cả nước. Trong đầu tư hạ tầng kết nối vùng Thủ đô, Hà Nội đã triển khai Dự án đầu tư xâ;y dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô và các đường song hành để tăng tính kết nối với các tỉnh, thành phố.
Đặc biệt, ngày 28/6/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Thủ đô (sửa đổi), có hiệu lực từ 1/1/2025 và cho ý kiến với 2 quy hoạch lớn: Quy hoạch chung xâ;y dựng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050; Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xâ;y dựng Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. Hai quy hoạch này sẽ giúp định hình về không gian, quản lý đô thị, đầu tư, phát triển đô thị TP.Hà Nội trong tương lai…
Cùng với quá trình đô thị hóa, Hà Nội đã có bước chuyển mình mạnh mẽ khi đẩy mạnh đầu tư phát triển đô thị, huy động đa dạng các nguồn lực xã hội tham gia. Nhiều dự án khu đô thị mới được xâ;y dựng đồng bộ, văn minh, hiện đại đem lại không gian phát triển đô thị mở rộng và hiện đại hơn.
Hà Nội cũng đang tập trung đầu tư, hoàn thành các điều kiện để xâ;y dựng các huyện: Đông Anh, Gia Lâ;m, Thanh Trì, Hoài Đức, Đan Phượng thành quận. Tiếp tục đẩy mạnh phát triển vùng đô thị mở rộng lên phía Bắc, đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ để dần xâ;y dựng Thủ đô Hà Nội trở thành thành phố thông minh trong tương lai gần.
Về định hướng phát triển đô thị những năm tiếp theo, TP.Hà Nội sẽ tập trung triển khai thực hiện hiệu quả Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch chung xâ;y dựng Thủ đô Hà Nội (điều chỉnh) đến năm 2045 và tầm nhìn đến năm 2065 sau khi được phê duyệt.
Với các giải pháp cụ thể, có trọng tâ;m, trọng điểm đã được TP.Hà Nội xác định, cùng sự đồng lòng đoàn kết của cả hệ thống chính trị và người dâ;n, Thủ đô sẽ có sức bật mới, tạo tiền đề quan trọng thực hiện thắng lợi các mục tiêu chính trị, phát triển kinh tế- xã hội trong những năm tới. Qua đó, góp phần xâ;y dựng Hà Nội văn minh, giàu đẹp và xứng tầm là Thủ đô - trái tim của cả nước.
Có thể thấy, Hà Nội qua mỗi biến động, thử thách của lịch sử vẫn luôn xứng danh là biểu tượng của niềm tin và hy vọng của dâ;n tộc, xứng đáng với truyền thống Thủ đô ngàn năm Văn hiến - Anh hùng, Thành phố Vì hòa bình, Thành phố sáng tạo./.
PV
Link Tải Xuống Cailong